Het raadsel van het licht
Op een herfstige oktoberavond in 1898 stak componist Edward Elgar (1857-1934) een sigaar op en ging achter de piano zitten. Het was een vermoeiende lesdag geweest en hij kon op de piano doel noch richting vinden. Dromerig improviseerde hij wat. Plotseling onderbrak zijn vrouw hem. ‘Edward’, zei ze, ‘dat is een mooi deuntje.’ Het was alsof de componist uit een droom ontwaakte, schreef hij later. ‘Deuntje?’ vroeg hij. ‘Welk deuntje?’ ‘Wat je zonet speelde’, antwoordde ze. ‘Doe het nog eens. Ik vond het mooi.’ Elgar begon opnieuw totdat zijn vrouw plotseling riep: ‘Dit is het!’
En zo ontstond, volgens de componist, het thema van zijn beroemde Enigma Variaties.
Hij bezat een opmerkelijke fascinatie voor woordspelingen, puzzels, palindrooms en mystificatie. Dat blijkt ook uit zijn nationalistische muziek van rond de eeuwwisseling. Zo heeft hij in die Enigma Variaties- een orkestwerk bestaande uit een muzikaal thema en 14 variaties, elk opgedragen aan een persoon – een raadsel (‘enigma’) verwerkt. Al meer dan een eeuw lang heeft men geprobeerd erachter te komen wat de melodie is die Elgar hierin heeft verborgen.
In de Choral Evensong van 28 oktober zingt de Schola Davidica een vocale bewerking door John Cameron van deel 9, ‘Nimrod’, van Elgars Enigma Variaties. De tekst die op die bekende en geliefde muziek wordt gezongen, is ‘Lux aeterna’, een gebed uit de requiemmis om licht te laten schijnen op al de heiligen van eeuwen her. De bede om licht en rust wordt door de muziek met zijn lange lijnen prachtig gedragen en uitgebeeld.
Het koorgebed aan het begin van deze Choral Evensong bezingt ook het licht: ‘Lighten our darkness’, voor vaste bezoekers van de Evensong wel bekend als de derde ‘collect’ (gebed) van de Responses (gezongen gebeden). Het is op muziek gezet door de opkomende Engelse componist en jazz-musicus (piano en contrabas) Alexander L’Estrange (1974) uit Oxford. Het is een prachtig verstild koorwerkje waarin duidelijke jazzy akkoorden te horen zijn naast klassieke harmonieën. Hij schrijft zelf over het stuk: ‘Ik heb er altijd erg van genoten om dit gebed elke avond in de Evensong te horen of te zingen toen ik koorzanger was in Oxford. Ontelbare generaties moeten dit gebed hebben gehoord bij de dagelijkse Evensong sinds de dagen van Cranmer’s eerste Book of Common Prayer in 1549. En wat is het voor mij een voorrecht om het op muziek te mogen zetten en te zingen bij de doop van onze eerste zoon.’
De Responses in deze Evensong (met daarin ook de tekst van de derde ‘collect’) zijn van William Smith met The Lord’s Prayer van Robert Stone. De Canticles (Magnificat en Nunc dimittis) in D van Charles Wood zijn in hetzelfde jaar geschreven als de Enigma Variaties van Elgar, 1898. Het is zijn eerste en bekendste zetting van deze teksten en worden wel de ‘samenvatting van de Engelse eredienst’ genoemd. De psalmchants in deze Evensong zijn van Wesley, Walmisley en anderen.
Kom ook naar dit prachtige uur tussen licht en donker op 28 oktober om 17:00 uur in de Janskerk en geniet van de donkere en lichte klanken van deze sfeervolle en mysterieuze muziek.
Het koor staat onder leiding van Daniel Rouwkema, het orgel wordt bespeeld door Jan Hage.
Liturg is ds Bernard Baakman uit Langbroek.
Aanvang 17:00 uur, de deur is open om 16:30 uur.
Toegang is gratis, er is een collecte bij de uitgang.
Vooraankondiging:
In de Choral Evensong van zondag 25 november viert de Schola Davidica Utrecht haar 35-jarig bestaan in een bijzondere feestelijke Evensong rondom het thema ‘mystieke vrouwen’. Dan wordt een speciaal door Jan Hage voor het koor geschreven werk gezongen op tekst van Hildegard Von Bingen.
Houd de datum vrij!
