We zongen ervan met Kerst. En ze waren er weer in januari: engelen, cherubijnen en serafijnen. Straks fladderen ze opnieuw de Choral Evensong binnen. Vrolijk en veelzijdig; als de muziek waarop ze voort-wieken: van Mendelssohn tot Allbright en van Moore tot Oost. En tussendoor klinken klokjes en belletjes van Arvo Pärt. Stuk voor stuk voorbodes van de komende lente. Benieuwd hoe de engeltjes in februari klinken? U hoort het op 26 februari, 17.00 uur, Janskerk Utrecht.
Engelen, cherubijnen en serafijnen
Hij hoorde de engelen fluisteren tussen de takken van de kerstboom. Dat verbeeldde de kleine Kaj Munk zich; in december zongen we er nog van. De engelen vlogen mee het nieuwe jaar in; in januari bezongen we de Cheruvim en Serafim in de Oosters-orthodoxe vesper.
En ook nu, in februari, vliegen ze met ons mee. Meteen al in het koorgebed “Denn Er hat seinen Engeln befohlen” van Felix Mendelssohn-Bartholdy hoort u de beide vleugels zich afwisselend uitslaan in de vrouwen- en mannenstemmen. Waarna zij zich even samenvouwen. En na nog enkele korte wiekslagen landen ze in achtstemmigheid, met de belofte ons te behoeden op onze wegen. Psalm 91 reikte het Mendelssohn aan: “Hij heeft Zijn engelen geboden je te bewaren op al je wegen”.
Chants van Gert Oost en Terence Allbright
We zingen psalm 91 op een chant van Gert Oost (1942-2009). Een chant is een melodie die iedere twee regels herhaald wordt. Voor psalm 91 gebruikt Oost motieven uit de 2e, 5e en 6e regel van de oorspronkelijke melodie. Hij schreef de chants voor alle 150 psalmen (die hij opdroeg aan aan Schola Davidica Utrecht) in de stijl van de late renaissance, de ontstaansperiode van de Geneefse psalmmelodieën. Daardoor wijkt de harmonische klankkleur nogal af van de bekende Engelse chants, met hun negentiende-eeuwse harmonische stijl.
Die Engelse stijl verwacht u wellicht ook bij psalm 92. Maar dan volgt een verrassing, want deze chant van Terence Allbright (b. 1946) heeft juist weer een heel eigen karakter. Hij is wonderschoon van harmonisatie, met ook vijfstemmige passages. Het laat zich niet moeilijk raden dat deze componist ook pianist is, de chant nodigt uit tot heerlijk improviseren op het klavier. En dat sluit dan weer prachtig aan bij de inhoud van deze psalm: hij roept op om God te loven, niet alleen met zang maar ook op allerlei instrumenten!
Preces and Responses van Philip Moore
Philip Moore (b. 1943), componist, organist en Master of Music in diverse gerenommeerde kathedralen van Engeland, is na zijn pensionering in 2008 blijven componeren. De Preces and Responses die wij van hem zingen, componeerde hij voor het Choir of Guildford Cathedral. Opvallend is dat de slotakkoorden van de onderdelen nogal vragend klinken. Ze hebben altijd ergens in het akkoord een wat schurend onderdeel van een hele of halve toons-afstand, alsof het nog niet wil landen. Dus als u zich afvraagt of dit wel klopt, dan heeft u gelijk, maar … het hoort wel zo. Pas het Amen van de responses eindigt in een harmonisch slotakkoord.
Magnificat van Arvo Pärt
Arvo Pärt, in Estland geboren in 1935, verkende als componist diverse stijlen. Na een spirituele en professionele crisis bestudeerde hij gregoriaanse muziek en de opkomst van de polyfonie in de renaissance. In die tijd trad hij toe ook tot de Russisch-orthodoxe Kerk. Het componeren van religieuze muziek bracht hem alleen wel in conflict met het sovjet regime, waarna hij zich een tijdje terugtrok en middeleeuwse muziek van Franse en Vlaamse componisten bestudeerde. Daarna sloeg hij de weg in van een stijl die hij de tintinnabuli-stijl noemde (Lat. voor klokjes, belletjes) met simpele harmonieën van enkele noten of drieklanken. U herkent dit in het Magnificat dat we van hem zingen.
Met deze diversiteit aan stijlen is het een ‘stijlvolle’ Evensong geworden. We sluiten hem af met een anthem (koorwerk) en een slothymne waarin we bidden om Gods nabijheid en redding ’till in the ocean of thy love we lose ourselves in heaven above’. Moge dit uur een stap op die weg zijn.
Teuni Trouwborst
Choral Evensong 26 februari 2023
aanvang 17.00 uur
Janskerk, Utrecht
Schola Davidica o.l.v. Daniel Rouwkema
orgel: Jan Hage
toegang gratis, collecte bij de uitgang
