Muziek van de eeuwigheid met Sviridov en Pärt
Russische Vesper op 22 januari
Het is langzamerhand een vaste traditie: De maandelijkse Choral Evensong door de Schola Davidica wordt in januari vervangen door een Russische Vesper. Dat wil zeggen: een vesper met Russische koormuziek. De kenmerken van een Evensong blijven: prachtige koorzang, een Magnificat en/of een Nunc dimittis en natuurlijk psalmen, samenzang en een korte inleiding. Maar ook kenmerken van de Russische kerkmuziek: geen instrumenten dus alleen gezongen muziek, want alleen de menselijke stem is geschikt om Gods lof te zingen. Diepe bassen in kwinten, prachtige ijle tenoren en vrouwenstemmen, veelstemmig en monumentaal, maar altijd aangrijpend en diep doorleefd. En nadruk op de eeuwige lofprijzing van God.
De Schola Davidica zingt op 22 januari muziek van bekende Russische componisten als Rachmaninov en Sviridov.
Zo klinkt het Sviaty Bozhe, de lofzang ‘Heilig God’ van Georgy Sviridov (1915-1998). Sviridov was immens populair onder Russische musici en luisteraars en zijn muziek is standaard repertoire geworden van vele huidige musici. Zijn werken worden geanalyseerd en onderzocht en als voorbeeld genomen voor huidige Russische componisten. In de Russische kerk is de voortdurende lofprijzing en aanbidding van God een belangrijk onderdeel van de liturgie en Sviridovs ‘Sviaty Bozhe’, het driemaal heilig, is daar een mooi voorbeeld van. Het is een ingehouden en diep doorvoeld eerbetoon aan God, dat drie maal drie keer herhaalt: ‘Heilige God, heilige Macht, heilige Onsterfelijke, wees ons genadig’.
Daarnaast zal ook een andere soort en minder traditionele muziek klinken: een deel van de ‘Kanon Pokajanen’ van Arvo Pärt wordt gezongen. Een Kanon is in de Oosters Orthodoxe Kerk een hymne, bestaande uit negen Odes en een aantal Bijbelse lofzangen, waaronder het Magnificat. De tekst is al in de 6e eeuw in de Slavische manuscripten terug te vinden en staat symbool voor verandering, de overgang tussen dag en nacht, profetie en vervulling, het hier en het hiernamaals. Het gaat over het menselijke en het goddelijke, lijden en verlossing, sterven en onsterfelijkheid.
Pärt schreef over deze muziek: ‘Jaren geleden, toen ik net in de Russisch Orthodoxe Kerk betrokken raakte, raakte een bepaalde tekst me enorm, de Boetepsalmen. Sindsdien heb ik vele malen geprobeerd de betekenis van deze teksten te ontdekken. Na een paar pogingen om delen op muziek te zetten besloot ik in 1995 om de gehele tekst te gebruiken voor een koorwerk. Twee jaar verbleef ik bij, en wijdde ik me aan deze bijzondere tekst. De tijd die we ‘samen doorbrachten’ ervoer ik als heel verrijkend. Dat verklaart waarom deze muziek zoveel voor mij betekent.’
Van die Kanon Pokajanen zingt de Schola Davidica in deze Russische Vesper het ‘Gebed na de Kanon’, ‘Kontakion’ en ‘Ikos’. De voortdurende lofprijzing geeft Pärt daarin weer door de ononderbroken gezongen toon op de achtergrond van de eenstemmige melodie. Dat lijkt eenvoudig, maar vergt uiterste concentratie en veel uithoudingsvermogen van de zangers.
Natuurlijk kan de gemeente ook meezingen met de Alleluia’s en klinken diverse Russische psalmen.
Kom ook genieten van, en laat u raken door deze bijzondere vocale muziek tijdens de Russische vesper op 22 januari 2017 door de Schola Davidica in de Janskerk.
Het koor staat deze keer onder leiding van Rob Vermeulen, docent koordirectie in Arnhem en Utrecht en dirigent van vele koren en muziekgezelschappen. De Schola Davidica vindt het een eer een keer met hem te mogen werken. Als solist zal meewerken Bram
Trouwborst, oud-Scholalid die Russisch studeerde en zang aan het conservatorium. Liturg is ds Henk Spoelstra, predikant te Oss en ook oud-Scholazanger.
De vesper in de Janskerk begint om 17:00 uur. De kerk gaat open om 16:30 uur.
Toegang is gratis, er is een collecte bij de uitgang.
