Verlangen naar een nieuwe hemel en aarde
Toen de Britse componist Edgar Leslie Bainton (1880-1956) in 1933 naar Australië emigreerde, is een deel van zijn toch al niet grote oeuvre verloren gegaan. Gelukkig is zijn allerberoemdste koorwerk ’And I saw a new heaven’ bewaard gebleven. In de Choral Evensong van 24 oktober zingt de Schola Davidica deze troostrijke anthem waarvan de tekst genomen is uit Openbaring 21, 1 – 4.
Bainton was een leerling van Stanford en is vooral beroemd gebleven in Sidney, Australië. Hij had pech dat hij net bij de Bayreuther Festspiele in Duitsland was toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak. Tijdens die hele oorlog werd hij gevangen gehouden in Ruhleben, waar hij leiding gaf aan het muziekleven van de krijgsgevangenen. In 1918 werd hij behoorlijk ziek en kwam naar Den Haag om op te knappen. Na de wapenstilstand was hij de eerste Engelsman die het Amsterdams Concertgebouw Orkest dirigeerde.
Hij schreef ‘And I saw a new heaven’ in 1928. De eerste noten van het werk lijken, net als de tekst ‘. . . en ik zag‘, aan te sluiten op iets wat daarvoor al is gezegd of gezongen. Heel zacht en voorzichtig beschrijft de muziek het visioen van een nieuwe hemel en aarde waar ‘geen zee meer is’, symbool van dood en vernietiging. Dan zwelt de muziek aan tot een groot forte voor wat er wel te zien is: het nieuwe Jeruzalem, neerdalend uit de hemel. Daarna worden de noten weer heel verstild om het mysterie aan te duiden: een God die bij de mensen is. Een kort orgeltussenspel is dan de inleiding voor het mooiste en ontroerendste deel van deze anthem: de melodie, door de tenoren ingezet, van ‘en God zal alle tranen wissen’. De andere stemmen omspelen dan de uitwerking in ‘en er zal geen pijn en dood meer zijn’, waarna de tenoren opnieuw heel delicaat terugkomen op hun eigen tekst en melodie. Zo wordt het werk afgesloten met een indrukwekkend pianissimo, waaruit vooral verlangen en hoop spreekt naar deze tijd die hopelijk ooit zal komen.
Dat verlangen wordt ook verwoord door het slotlied 756 ‘Laat komen Heer, uw rijk’. Dat dat geloof vraagt blijkt in het koorgebed ‘O Lord, increase my faith’ van Orlando Gibbons (1583-1625) en de intochtshymne ‘God moves in a mysterious way’ uit de New English Hymnal 365.
Het Magnificat en Nunc dimittis in G zijn deze maand van Herbert Sumsion (1899-1995), die 40 jaar organist was van Gloucester Cathedral en in die functie verantwoordelijk voor elf edities van het beroemde Three Choirs Festival (Hereford, Gloucester en Worcester).
Met psalm 1 van Archer en 33 van Oost en de Responses van Humphrey Clucas belooft het weer een mooie en sfeervolle Choral Evensong te worden.
Zorg ook dat u er bij bent op zondag 24 oktober 2021 om 17.00 uur in de Utrechtse Janskerk.
Het koor staat onder leiding van Daniel Rouwkema, het orgel wordt bespeeld door Jan Hage.
De inleiding en de gebeden worden verzorgd door ds. Jan van Aller uit Amsterdam.
Aanvang 17.00 uur. De deuren gaan open om 16.30 uur.
