Een nieuw begin
In deze Choral Evensong is er veel nieuw. We zitten in een nieuwe kerk, de Nicolaikerk (of ‘Klaaskerk’ zoals echte oude Utrechters hem noemen). We hebben een andere dirigent, Herman Mussche (1983), die deze maand de leiding van het koor op zich neemt nu we op zoek zijn naar een nieuwe vaste dirigent. Hij is o.a. dirigent van kamerkoor Cantiago uit Utrecht en cantor van de Oude Kerk in Amsterdam, waar hij de Sweelinck Cantorij dirigeert.
En we hebben voor deze maand zelfs een andere organist, Jan Pieter Lanooy (1993), omdat onze eigen Jan Hage deze middag verhinderd is.
Daarom lezen we in deze Evensong over een nieuw begin: uit Jesaja 43 en Openbaring 21. En we zingen er over: de anthem van deze zondag gaat over deze laatste tekst: ‘And I saw a new heaven’ van Edgar Bainton.
Edgar Bainton
Edgar Leslie Bainton (1880 – 1956) ging als 16-jarige al studeren aan de Royal School of Music en kreeg les van vermaarde docenten als Henry Walford Davies en Charles Villiers Stanford. Medestudenten waren de later beroemd geworden componisten George Dyson en William Harris. Na zijn afstuderen ging hij lesgeven aan het conservatorium in Newcastle. In 1914 had hij de pech dat hij op studiereis was naar de Bayreuther Festspiele in Duitsland toen de Eerste wereldoorlog uitbrak. Tijdens deze hele oorlog werd hij krijgsgevangen gehouden in een kamp bij Berlijn. Na zijn vrijlating in 1918 is hij nog kort gestationeerd in Den Haag en heeft hij leiding gegeven aan het Koninklijk Concertgebouworkest, waar hij vooral Britse muziek dirigeerde. Terug in Engeland nam hij zijn oude baan weer op in Newcastle. in 1933 vertrok hij naar Australië om directeur te worden van het conservatorium van Sydney. Hij heeft niet veel werken geschreven en een deel is nog verloren gegaan bij zijn reis naar Australië.
Openbaring
Maar Bainton’s belangrijkste en bekendste werk is bewaard gebleven, het beroemde ‘And I saw a new heaven’ uit 1928. Het is typerend voor Bainton dat hij zich vooral aangetrokken voelde tot laatromantische harmonieën en minder door de modale harmonieën van de volksmuziek, zoals de mode was in die tijd. Aardse pracht en praal blijft achter in dit indringende en hoopvolle werk. Hier zet de componist vier verzen uit het boek Openbaring op muziek, waarin ‘een nieuwe aarde’ wordt voorgesteld waar God met zijn volk woont. Baintons zetting maakt gebruik van de rustgevende, zacht aanzwellende harmonieën van een laatromantisch idioom om de extatische visie op te roepen van deze nieuwe wereldorde, waar ‘er geen dood meer zal zijn, noch verdriet, noch huilen, want de vroegere dingen zijn voorbij’.
Vrede
In onze tijd, waarin oorlog gevoerd wordt op en aan de rand van ons continent, kunnen we niet genoeg roepen, bidden om, en werken aan vrede. De hoopvolle en troostende belofte die we horen in de anthem, klinkt ook door in de psalmen van vandaag, psalm 120 op een ingetogen chant van David Willcocks (1920 -2015) en de roep om hulp van psalm 121 op Geneefse melodie en chant van Gert Oost.
De belofte van vrede klinkt in het koorgebed ‘Peace I leave with you’ van Amy Beach (1867 – 1944). De opdracht om vrede te delen bezingen we in het slotlied ‘Geef vrede door van hand tot hand’ op een Ierse volksmelodie uit Iona.
De Responses zijn van Richard Ayleward (1625 – 1669) en de Canticles van Healey Willan (1880 – 1968).
Doe mee, bidt en zing om vrede en een nieuw begin in de eerste Choral Evensong van dit nieuwe seizoen in de Nicolaïkerk, zondag 22 september 2024.
Het koor staat onder leiding van Herman Mussche
Het orgel wordt bespeeld door Jan Pieter Lanooy.
Aanvang 17.00 uur in de Nicolaikerk. De deuren gaan open om 16.30 uur.
Jaap Boeschoten
